Kala, goiz loratu den elegantzia - Tolosako Azoka

Kala, goiz loratu den elegantzia

#Azoka lagunak
Inoiz baino lehenago iritsi zaizkigu aurten kala lore zuri bezain elegante hauek, normalean baino hilabete edo bi hilabete aurrerago. Tolosako Azokako mahai askotan izaten dira eskuragarri: hori bai, goiz joan behar da hauek lortzeko. Arrakasta izaten dute eta!

Kala loreari uretako lirio ere deitzein zaio, eta bere izen zientifikoa Zantedeschia aethiopica da (Zantedeschi lore hau Europara ekarri zuen botanikoaren abizena da). Kala izena grekozko kalos hitzetik dator, eta ‘polita’ esan nahi du. Loreontzi bat besterik ez du behar, edertasun guztia erakusteko.

Lore-hosto bakarra izateagatik da bitxia: kono itxura hartzen du, eta espadizea biltzen du, kolore horiz erdigunean ikusten dugu hori. Guk lore deitzen badiogu ere, izatez, hosto bat gehiago da. Gainontzeko hostoak berde ilunak izaten dira, oso luze eta zabalak. Lorea metro t’erdi ere hazi daiteke. Asko lantzen da, ondoren lore moztu gisa erabiltzeko. Oso erraz zaintzen dira, eta sinpleak izanda ere oso ukitu elegantea ematen dute etxeetan. Ziur ikusi izan dituzula, gurasoen edo aitona-amonen etxean!

Lore guztiek bezala, kalek ere badute euren sinbologia: kalak purutasunaren eta errukiaren loretzat hartzen dira, eta edertasuna adierazten dute, nahiz eta zortea ematen dutela ere esaten den. Bere historiari dagokionez, kalak Grezia eta Erromako garaikoak dira, eta bertan festekin eta gozamenarekin lotzen ziren, lorearen formak edateko kopa baten antza izan dezakeelako.

Esan modura, kala txuriak azokako mahai askotan topatuko dituzu, eta etxera eraman ahal izango dituzu moztutako lore modura, dekoraziorako. Hemen mantentzeko gomendio batzuk:

  • Etxera iritsi bezain laster, sartu itzazu uretan. Lorontzia bete ⅔ urez.
  • Aukeratu loreontzi egokia, altua eta zabala: kalak ez dute gustoko elkarrengandik oso gertu egotea, espazioa behar dute.
  • Loreak ez zapuzteko, loreontzitik 10zm ateratzea komeni da: ebakitzerakoan, egin ezazu 45º anguluan, ura hobeto xurgatu dezaten.
  • Aldatu ura bi egunez behin.
  • Bilatu toki aproposa: ez izateko eguzkiaren argia zuzenean, ezta bero iturririk gertu. 

TIP: ez itzazu loreak fruten ondoan jarri, izan ere, frutek isurtzen dituzten gasek loreen heltzea eragiten baitute, eta horrek, jakina, murriztu egiten du haien iraupena lore-ontzian.