Tirabekea –Ibarraldean 'teka' edo Uztarrozen 'magitxa' ere deitua– ez da oso ezaguna gure inguruan. Are gehiago: Tolosako Azokan duela pare bat urte ikusi genuen lehenengoz ilar eta leka itxurako barazki hau, Aritzetaren postuan.
Proba modura landatu zituen Zuhaitzek, eta ondo ateratzea kosta arren, emaitzarekin pozik geratuta errepikatu egin du urtero. Azokan ere baditu dagoeneko berezo fidel batzuk, propio tirabeke eske joaten direnak. “Gainerakoan, Nafarroa, Aragoi eta Kataluniatik etortzen diren bisitariek estimatzen dituzte. Ebro inguru horretan bisalto ere deitzen diete”, dio.
Ilar barietate bat da tirabekea, baina ilarrak ez bezala, oso-osorik jaten da –bi puntak kendu eta gero–, leka eta guzti. Ilarrek fibra txiki bat dute barrualdean, babes modura, eta leka puskatzean fibra horrek ez du guztiz erdibitzen uzten. Tirabekeak, aldiz, ez du fibra hori, eta horrek mamitsuago egiten du.
Bistara ere badute antza: tirabekeek hazi moduko batzuk dituzte barruan. Hazten utziz gero, ilarren modura saldu litezke, lekatik kenduta. Baina hori da beste ezberdintasunetako bat, ez direla hazten uzten: txikiak direla kentzen dira landaretik.
Freskotasuna da bere ezaugarri nagusienetako bat: oso urtsua da, eta gozoa, ilarrek baino azukre gehiago eta almidoi gutxiago baititu. Bada gordinik jaten dituenik ere!
Akaso galderak ez du zentzu handirik, hamaika modutara erabil baitaitezke sukaldean. Baina bereziki ohikoena bi eratara egitea dela aipatu digu Zuhaitzek: galdarraztatu eta gero plantxan eginda; edo lekak egiten diren modura, apur bat egosi eta patatekin. “Noski, tipula eta urdaiazpikoa erregosi eta gehitzen badiogu… ba plater goxo-goxoa geratzen da”.
Orain tirabekeak zer diren badakizula… zergatik ez probatu? Eta produktuaz gehiago jakin nahi izanez gero, larunbatean Zuhaitz berari galdetu diezaiokezu.
